ایمپلنت دندان بعد از رادیوتراپی

ایمپلنت دندان بعد از رادیوتراپی با بازه زمانی مطمئنه به این علت توصیه می شود که احتمال شکسته شدن ایمپلنت طی درمان رادیوتراپی بالا است.

به خصوص آنکه اگر پرتو درمانی در ناحیه گردن و سر باشد، این احتمال به دو یا سه برابر نیز افزایش پیدا می کند. همچنین باید توجه داشت که میزان شکست ایمپلنت در فک بالایی بیشتر بوده و حتی درمان با اکسیژن پرفشار باعث بهبود بقای ایمپلنت نمی شود.

بطور کلی برای بیماران با شرایط خاص نظیر افراد سرطانی توصیه می شود تا طی دوره پرتو درمانی توسط بهترین متخصص ایمپلنت معاینه شوند تا هم از شدت عوارض جانبی این درمان روی سلامت دهان و دندان کاسته شده و هم در زمان مناسب برای ترمیم و کاشت ایمپلنت اقدام نمایند. سایر نکات لازم در این رابطه را در ادامه مطلب بخوانید.

پس از درمان رادیوتراپی در ناحیه سر و گردن، اغلب ایمپلنت‌های دندانی دچار مشکلاتی می‌شوند. این مشکلات به سن بیمار و مدت زمان درمان بستگی دارد. ایمپلنت‌هایی که در فک بالا قرار دارند نسبت به ایمپلنت‌های فک پایین آسیب‌پذیرتر هستند. به همین دلیل، توصیه می‌شود بیماران مبتلا به سرطان که تحت رادیوتراپی یا پرتو درمانی قرار می‌گیرند، به طور منظم توسط یک متخصص ایمپلنت معاینه شوند. این معاینات نه تنها از پیشرفت عوارض جانبی جلوگیری می‌کند بلکه می‌تواند به ترمیم ایمپلنت‌ها و آماده‌سازی دهان برای کاشت مجدد کمک کند.

 

بیشتر بدانید: کاشت ایمپلنت برای بیماران دیابتی

 

در بیمارانی که درمان رادیوتراپی با دوز های اشعه بالاتر از gy 45 انجام می شود، عوارض اشعه با گذاشت زمان و پس از تمام دوره درمان افزایش پیدا می کند. به همین دلیل بایستی بازه زمانی حداقل 6 ماهه طی شود تا شرایط ایمن برای جایگزینی دندان های از دست رفته مهیا شود.

 

رادیوتراپی چیست؟

رادیوتراپی یا پرتو درمانی یکی از روش‌های اصلی درمان بیماری‌های سخت مانند سرطان است. این روش با استفاده از پرتوهایی نظیر اشعه ایکس، آلفا، بتا و گاما، سلول‌های سرطانی را از بین می‌برد یا کوچک‌تر می‌کند. با این حال، سلول‌های سالم اطراف نیز ممکن است آسیب ببینند، ولی این سلول‌ها معمولاً بهبود می‌یابند. هدف اصلی رادیوتراپی، از بین بردن کامل سلول‌های بدخیم سرطانی است. در برخی موارد، رادیوتراپی به تنهایی کافی است ولی در موارد دیگر نیاز به روش‌های درمانی مکمل دارد.

رادیوتراپی در واقع قرار دادن سلول های بدخیم در معرض پرتو های یونیزان است که می‌تواند منجر به مرگ سلول های بدخیم بدون آسیب رساندن به سلول های طبیعی بدن شود. در این روش برای درمان انواع مختلف سرطان از اشعه ایکس با دوز های متفاوت استفاده می شود.

عوارض رادیوتراپی

عوارض رادیوتراپی معمولاً پس از چند هفته از پایان درمان کاهش می‌یابد. شدت عوارض به دوز پرتو بستگی دارد. برخی بیماران ممکن است هیچ عارضه‌ای نداشته باشند، اما خستگی و افسردگی شدید در حین درمان شایع است. خستگی ناشی از رادیوتراپی نیاز به استراحت بیشتر در طول روز دارد. عوارض پوستی، ریزش مو و اختلالات تغذیه نیز از دیگر عوارض شایع هستند. یکی از مهم‌ترین اثرات رادیوتراپی تأثیر آن بر بیماری‌های دهان و دندان و کاهش موفقیت درمان‌های دندانپزشکی است.

تاثیر رادیوتراپی بر ایمپلنت

طی پرتو درمانی و یا حتی پس از آن ممکن است که ایمپلنت های بیمار از جا بیفتد. ایمپلنت ها به این علت که جایگزین دندان های حیاتی بیمار هستند، از دست دادن آنها بعد از پرتودرمانی می‌تواند ناراحتی زیادی را برای بیمار به همراه داشته باشد.

زیرا در درجه اول استخوان فک یکبار آسیب دیده و برای کاشت دوم باید از ایمپلنت با سایز بزرگتر استفاده کرد که این به معنای آسیب بیشتر استخوان است.

همچنین ممکن است پیوند استخوان و ایمپلنت مجدد به خوبی انجام نپذیرد و نیاز به درمان های تکمیلی باشد که خود هزینه بیشتری را برای بیمار در پی دارد.

رادیوتراپی با تاباندن پرتوهای یونیزه به سلول‌های بدخیم، آنها را از بین می‌برد. با توجه به شدت پرتو و عمق نفوذ آن، ممکن است ایمپلنت‌های دندانی در دهان بیمار دچار مشکلاتی شوند. از دست دادن ایمپلنت‌ها پس از پرتو درمانی مشکل جدی است، زیرا جایگزینی آنها دشوار و نیازمند ایمپلنت بزرگ‌تر است که می‌تواند به استخوان فک آسیب برساند. همچنین ممکن است بدن بیمار به ایمپلنت واکنش نشان دهد و پیوند استخوان و ایمپلنت به خوبی صورت نگیرد.

 

پرتو درمانی بعد از کاشت ایمپلنت دندان می تواند باعث افتادن و یا شکست ایمپلنت شود که احتمال این اتفاق برای ایمپلنت های فک بالا بیشتر است.

 

بیماری های لثه بعد از انجام پرتودرمانی

پس از پرتو درمانی، مشکلات لثه می‌تواند منجر به از بین رفتن استخوان فک در اطراف ایمپلنت یا عفونت شود. این مشکلات باعث کاهش استحکام ایمپلنت‌ها شده و ممکن است ایمپلنت‌ها را از جای خود خارج کند. به همین دلیل، نظارت منظم توسط متخصص ایمپلنت ضروری است تا از بروز مشکلات بیشتر جلوگیری شود.

عملکرد ایمپلنت دندان بسیار شبیه دندان های طبیعی انسان است. از آنجایی که آنها توسط استخوان‌ فک محافظت می شوند، عملکردی کاملا شبیه ریشه دندان طبیعی انسان دارد. اگر بیماری لثه بعد از پرتودرمانی به سرعت در داخل دهان گسترش پیدا کند احتمال از بین رفتن استخوان اطراف ایمپلنت ها و همچنین عفونی شدن آن زیاد است. در نتیجه ایمپلنت دندانی استحکام و مقاومت خود را از دست می دهد و خواهد افتاد.

 

جلوگیری از افتادن ایمپلنت دندان بعد از رادیوتراپی

اگر سابقا کاشت ایمپلنت دندان را انجام داده اید و اکنون ناچار به انجام پرتو درمانی هستید، بایستی صبور باشید. متاسفانه بیماری های لثه یکی از عوارض شایع پرتودرمانی است. از طرفی بیماری های لثه یکی از عوامل اصلی افتادن ایمپلنت های دندانی است. در چنین شرایطی توصیه می کنیم ضمن حفظ خونسردی توسط دندانپزشک معاینه شده و به توصیه ها لازم عمل کنید.

طی این معاینات دندان‌هایی که دچار آسیب دیدگی شدید یا متوسط هستند توسط دندانپزشک کشیده می شوند و هر گونه عفونت جزئی و کلی برطرف می شود. همچنین به منظور جرم زدایی، دهان و لثه با تکنیک های مخصوصی تمیز می شوند.

برخی از افراد به اشتباه معاینات دندانپزشکی را به پس از اتمام دوره رادیوتراپی موکول می کنند. این کار بسیار اشتباه است. به‌خصوص برای افرادی که در ناحیه سر و گردن مجبور به پرتو درمانی هستند.

زیرا عوارض پرتودرمانی ممکن است به قدری حاد شود که بعضی بیماران بایستی از ادامه دادن درمان خودداری کنند.

زمان مناسب برای ایمپلنت دندان بعد از رادیوتراپی

به عنوان مهمترین نکته بایستی متذکر شویم که تحت هیچی شرایطی طی درمان رادیوتراپی کاشت ایمپلنت دندان انجام نمی شود. حتی ۱۴ روز قبل از رادیوتراپی نیز هر گونه جراحی بایستی متوقف شود. پس از آن نیز جراحی و قرار دادن ایمپلنت تا بازه زمانی مشخص جایز نیست.

زیرا عوارض تابش اشعه ایکس با گذشت زمان خود را نشان می دهد و برخلاف تصور عموم میزان شکست ایمپلنت افزایش می یابد. مخصوصا در مواردی که سابقه درمان اشعه ایکس با دوز بیشتر از 45 GY وجود داشته است. کمتر از ۶ ماه به طور قطع تجویز جراحی ایمپلنت ممنوع است.

 

 

امکان حفظ ایمپلنت دندان بعد از رادیوتراپی

در صورتی که استحکام و مقاومت استخوان فک بالا باشد و پرتودرمانی در ناحیه سر و گردن انجام نشود، امکان حفظ ایمپلنت دندان بعد از رادیوتراپی وجود دارد هرچند که با قطعیت نمی توان گفت.

از این رو بیماران باید در حین پرتو درمانی احتیاط های لازم را به عمل آورند. برای مثال بیمارانی که در ناحیه فک در معرض بیش از اندازه پرتو قرار گرفته اند، نباید تا یک سال اقدام به انجام درمان های سنگین کنند.

برای بازگشت نرمال جریان خون به منطقه تحت درمان مدت زمان تقریبی یک سال پیش بینی شده است. در برخی موارد این مدت زمان طولانی تر شده و بدن بیمار حالت تهاجمی پیدا می کند. همچنین ممکن است عارضه هایی تحت عنوان نکروز استخوانی اشعه ایکس بروز کند که می تواند بسیار درد آور باشد و حتی جان بیمار را تهدید کند.

 

بیشتر بدانید: کاشت ایمپلنت دندان برای بیماران قلبی

 

نتیجه گیری

انجام رادیوتراپی بعد از جراحی ایمپلنت می تواند باعث شکسته شدن و افتادن ایمپلنت دندانی شود. از آنجا که عملکرد این عضو مصنوعی شبیه به دندان های طبیعی انسان است و هزینه‌های گزافی برای کاشت آن پرداخت می شود، افتادن آن در عین حال که ناراحت کننده است ممکن است جبران پذیر نباشد.

در چنین شرایطی افراد بایستی کاملا صبور بوده و بطور منظم توسط دندانپزشک خود معاینه شوند.

در مورد افرادی که بعد از رادیوتراپی دندان های خود را از دست می دهند بایستی تحت نظر ایمپلنتولوژیست کاشت ایمپلنت را به تعویق انداخته و در بازه زمانی مناسب اقدام نمایند.

کلینیک دندانپزشکی دکتر علی صفار مرکز تخصصی ارائه دهنده انواع خدمات درمانی و زیبایی است.

در این کلینیک خدمات کاشت ایمپلنت دندان برای بیماران با شرایط خاص نیز انجام می شود. برای بهره مندی از جلسه مشاوره و کسب اطلاعات بیشتر می توانید با شماره های درج شده در سایت تماس حاصل فرمایید.