سابقه کاشت ایمپلنت دندانی
ایمپلنت دندان در حدود ۵۰ سال پیش در سوئد توسط پروفسور برنمارک اختراع شد و در ابتدا روی مدل های حیوانی مورد آزمایش قرار گرفت و بعد از این که جواب آزمایش ها مورد تایید پزشکان متخصص قرار گرفت عمل ایمپلنت دندانی روی انسان نیز انجام شد. خوشبختانه با پیشرفت هایی که در سال های اخیر در عرصه دندان پزشکی صورت گرفته این اقدام از سال ۱۳۷۰ در ایران انجام می شود و نتایج قابل توجهی داشته است. در جایی که افراد به هر دلیلی دندان های شان را از دست می دهند برای جایگزینی دندان و بازسازی فک ایمپلنت انجام می شود و درحقیقت جبران دندان های از بین رفته را می کند و به لحاظ مکانیکی کار ریشه دندان را نیز انجام می دهد.
ایمپلنت های تیتانیومی
جنس ایمپلنت عمدتا از الیاژ تیتانیوم است . ابتدا تکه ای از این فلز تیتانیوم به نام فیکسچر به جای ریشه دندان داخل استخوان فک قرار می گیرد و زمانی طول می کشد تا این قسمت فلزی با استخوان فک جوش بخورد و با هم یکی شوند. این مرحله در افراد مختلف متفاوت است و ممکن است دو ماه و شاید بیشتر طول بکشد. جایی که باید پیوند استخوان انجام شده باید زمان بیشتری را صبر کنیم تا فلز و استخوان پیوند شده با هم یکی شوند و به صورت یکپارچه درآیند.
در مرحله بعدی جزو دوم ایمپلنت دندان به نام اباتمنت روی فیکسچر نصب می شود و نقش تاج دندان تراش خورده را ایفا می کند و در نهایت روکش روی ان قرار می گیرد. این نوع ایمپلنت به صورت ثابت است. نوع دیگری از ایمپلنت به صورت متحرک وجود دارد که بیشتر برای کسانی که از پروتزهای کامل دندانی استفاده می کنند به کار برده می شود یعنی چند ایمپلنت در استخوان فک قرار داده می شود وبه این ترتیب می توان دست دندان متحرک را به این پایه متصل نمود و از حرکت ان حین غذا خوردن و صحبت کردن جلوگیری کرد.
معمولا بعضی از بیماران از پروتزهای متحرک به دلیل این که حرکت می کند و موقع غذا خوردن آ ن ها را اذیت می کند شکایت می کنند ولی با استفاده از ایمپلنت متحرک ولی محکم و بدون لغزش دندان ها به نقاطی وصل می شوند و دیگر مشکلی برای بیمار به وجود نمی آید به علاوه از تحلیل بیشتر استخوان فک جلوگیری می کند.
وقتی دندانی داخل استخوان نباشد، عدم وارد شدن نیرو به استخوان فک به مرور زمان باعث تحلیل و کوچک شدن استخوان فک در آن ناحیه می شود. درواقع علت اصلی انجام ایمپلنت در فضاهای بی دندانی در ناحیه استخوان فک این است که این روند ادامه پیدا نکرده و استخوان در آن ناحیه تحلیل نرود بنابراین جلوگیری از تحلیل استخوان و عملکرد آن به عنوان ریشه دندان از مهم ترین نتایج ایمپلنت دندانی هستند.
حداقل سن کاشت ایمپلنت چقدر است؟
کسانی که می خواهند ایمپلنت انجام دهند باید سن رشدشان کامل شده باشد در افرادی که زیر ۱۸ سال هستند به دلیل این که استخوان آن ها هنوز درحال رشد است نمی توان از ایمپلنت استفاده کرد در غیر این صورت در اثر رشد استخوان فک در دندان های مجاور بعد از مدتی ناهماهنگی بین دندان ها و ایمپلنت ایجاد می شود. بنابراین برای انجام ایمپلنت باید سن رشد تمام شده باشد، بعد از آن دیگر محدودیت سنی وجود ندارد و افراد با سنین بسیار بالا هم می توانند در صورت داشتن شرایط سلامت و بدنی مناسب از ایمپلنت استفاده کنند. به هرحال دندان پزشک با انجام معاینات لازم و ارزیابی وضعیت سلامت جسمی بیمار عمل کاشت دندان را انجام می دهد.
ایمپلنت را در کجا می توان استفاده کرد؟
باید توجه داشته باشید که عمل ایمپلنت در مورد دندان هایی است که دیگر نمی توان آن ها را بازسازی کرد. پوسیدگی، مشکلات لثه و ناراحتی های دیگری که غیر قابل جبران و بازسازی باشند و البته بیمارانی که دندان شان را قبلا کشیده و در آن ناحیه بی دندان هستند همگی از مواردی است که می توان از ایمپلنت در بازسازی آن ها استفاده کرد بنابراین هم زیبایی و هم عملکرد یک دندان جدید و زیبا به راحتی جبران می شود.
رژیم غذایی مناسب در روزهای اول بعد از کاشت ایمپلنت
بیمار باید بعد از انجام ایمپلنت به طور دوره ای به دندان پزشک خود مراجعه کند. با مراجعه دوره ای به دندانپزشک می توانید وضعیت استخوان فک و لثه اطراف ایمپلنت را تحت نظر داشته باشد و از انجام موفقیت آمیز ایمپلنت خود اطمینان یابد. همانطور که اشاره کردیم ایمپلنت از فلز ساخته شده و دندان دچار پوسیدگی نمی شود اما باید بهداشت ایمپلنت را برای محافظت از بافت نرم اطراف ایمپلنت و محافظت از استخوان فک رعایت کرد. به همین دلیل بیمار باید بهداشت دهان و دندانش را به خوبی رعایت کند و به طور مرتب از مسواک و نخ دندان استفاده کند و به صورت دوره ای توسط پزشک معالج معاینه شود تا مشکلی برای دندان های جدید پیش نیاید و از سلامت ایمپلنت خود اطمینان پیدا کند.
بیماران باید مراقب باشند تا نیروی بیش از حد به ایمپلنت وارد نکنند. وقتی برای بیماران ایمپلنت انجام می دهیم در ابتدا پیشنهاد می کنیم رژیم غذایی نرم را شروع کند. اگر تعداد ایمپلنت زیاد باشد یعنی حداقل یک چهارم یک بخش را پوشش دهد بیمار باید از موادغذایی که نرم هستند و به دندان های جدید فشار وارد نمی کنند شروع کند و بعد از مدتی به سمت رژیم غذایی سخت پیش رود در این صورت تحمل نیروهای زیاد در استخوان فک به تدریج افزایش پیدا می کند. کسانی که از ایمپلنت استفاده می کنند باید همیشه مثل دندان های طبیعی از آن ها مراقبت کنند و این تصور اشتباهی است که چون ایمپلنت انجام داده اند پس دیگر نیازی به مسواک و نخ دندان ندارند بلکه بیماران باید در هر شرایطی دستورات بهداشت دهان و دندان و مراقبت های دوره ای را رعایت کنند.
پل روی دندان های شما
بازسازی هر بخش معیوبی از بدن را پروتز می گویند. این پروتز می تواند شامل بخشی از یک دندان باشد یا در همه دندان ها و حتی در بخشی از استخوان فک انجام شود. برای مثال مشکلاتی که می تواند در اثر جراحی، تصادفات یا تومورهای سرطانی در بخش های مختلف بدن مثل چشم یا صورت به وجود آید می توان با انجام پروتزهای مختلف آن ها را بازسازی کرد. وقتی قسمتی از دندان بشکند یا در اثر پوسیدگی از بین برود پزشک آن قسمت را تراش داده و قالب می گیرد و بخشی شبیه آن را از جنس فلز یا چینی می سازد و در مرحله بعد آن قسمت را باند می کند و بازسازی قسمت از بین رفته را انجام می دهد.
اگر یک دندان کشیده شود، ۲دندان طرفین نیز روکش می شوند و دندان جدید به آن ها متصل می شود که به آن یک بریج یا پل ۳ واحدی می گوییم. اگر تعداد دندان ها بیشتر باشد به آن پروتز متحرک می گوییم یعنی بخش بی دندان را توسط دندان های جدید پر می کنیم. این مرحله شامل بخشی است که قسمتی از آن شبیه و به رنگ لثه است و بخشی دیگر به شکل دندان و از جنس آمپریل است و روی لثه قرار می گیرد.
حفظ بهداشت ایمپلنت دندان
معمولا برای کسانی که جراحی لثه انجام داده اند یا مشکلات لثه دارند استفاده از مسواک نرم پیشنهاد می کنیم. برای افرادی که دندان های طبیعی دارند مسواک مدیوم مناسب است. خصوصیت مسواک مناسب این است که لبه پرزهای مسواک نباید تخت باشد چون این مورد باعث آزرده شدن دندان و لثه می شود، درواقع لبه پرزها باید گرد باشد که البته اکثر کارخانه ها این مورد را رعایت می کنند. سعی کنید تا مسواک تان را هر ۳ماه یک بار عوض کنید تا هم از تمیزی دندان های تان مطمئن باشید و هم از آسیب دیدن آن ها جلوگیری کنید.
از پوسیدگی دندان جلوگیری کنید
اگر افراد مراقب بهداشت دهان و دندان شان باشند، روزی ۳بار مسواک بزنند و از نخ دندان استفاده کنند به مشکل محل دندان برنمی خورند. یکی از خاصیت های قرارگیری دندان در دهان این است که به طور طبیعی خودش را تمیز می کند یعنی زمانی که شما غذایی را وارد دهان تان می کنید و آن را قورت می دهید به خودی خود با جویدن و سرخوردن غذا روی دندان تا حدی مقداری از آن تمیز می شود و بعد از آن وقتی شما مسواک می زنید به طور کامل تمیز می شود.
در بعضی حالات برای مثال یکی از دندان ها به خاطر حالات قرارگیری خود کمی عقب تر از بقیه دندان ها قرار دارد و متوجه می شوید که این دندان معمولا از بقیه دندان ها زردتر یا تیره تر است دلیل این مسئله این است که آن دندان خاص خارج از رده اصلی بقیه دندان ها قرار گرفته و وقتی شما غذایی می خورید به طور طبیعی تمیز نمی شود بنابراین در اینجا باید با انجام ارتودنسی یا درمان های پروتز جای دندان را تغییر دهید تا در ردیف اصلی دندان ها قرار بگیرد.