جراحی لثه و درمان بیماری های لثه

جراحی لثه یکی از درمان های اصلی و مهم دندان پزشکی است که به دلیل حساسیت بالا، تخصصی جداگانه در شاخه های دندانپزشکی برای آن درنظر گرفته شده است. یکی از موارد کاربرد جراحی لثه در درمانی بیماری های پریودنشیوم  است و در مواردی دیگر برای کاشت ایمپلنت دندان به عنوان یک مرحله مهم و حساس مورد نیاز است. همچنین در حوزه زیبایی برای عارضه لبخند لثه ای نیز از جراحی لثه استفاده می شود که به آن لیفت لثه هم می گویند.

جراحی لثه: درمان بیماری‌های لثه توسط پریودنتیست

جراحی لثه، فرآیندی است که توسط دندانپزشک متخصص (پریودنتیست) برای درمان بیماری‌های لثه انجام می‌شود. لثه، بافتی است که دندان‌ها را در استخوان فک نگه می‌دارد. تجمع باکتری‌ها در دهان و تشکیل پلاک‌های متعدد می‌تواند به عفونت و بیماری‌های لثه منجر شود. در این شرایط، لثه تحلیل رفته و دچار خونریزی می‌شود. درمان اولیه با داروها انجام می‌شود، اما در صورت عدم کارایی دارو، جراحی لثه نتایج بهتری دارد. جراحی‌های لثه انواع مختلفی دارند که هر یک برای درمان نوع خاصی از التهاب و بیماری لثه مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این مقاله، به بررسی انواع مختلف جراحی‌های لثه می‌پردازیم.

انواع بیماری‌های لثه

لثه، بافت نرم اطراف دندان‌ها است که به عنوان یک لنگر برای دندان‌ها عمل می‌کند. عوامل زیادی مانند مسواک زدن صحیح، استفاده مناسب از نخ دندان، و پرهیز از مصرف مواد مخدر و الکل در سلامت لثه‌ها مؤثر هستند. اما گاهی اوقات باکتری‌های موجود در ریشه دندان و حفره دهانی باعث ایجاد پلاک‌هایی می‌شوند که لثه را تحت تأثیر قرار داده و موجب التهاب و بیماری‌های لثه می‌شوند. کمبود ویتامین C نیز می‌تواند باعث بیماری آسکوربیک شود که منجر به خونریزی لثه می‌شود. در این حالت، جراحی لثه یکی از مهم‌ترین روش‌های درمانی برای از بین بردن عفونت‌ها و التهاب‌های لثه است.

پریودنتال: پریودنتال به معنای التهابات لثه ای است که اغلب در نتیجه عفونت لثه و استخوان اطراف دندان بوجود می آید. علت این عارضه آلودگی لثه و استخوان با باکتری است و رایج ترین علائم آن خونریزی و تورم لثه ها است. این عارضه به دو حالت زیر تقسیم بندی می شود:

• Gingivitis: التهاب لثه در ناحیه فوقانی دندان
• Periodontitis: التهاب بافت دندان و استخوان

سیاه شدن لثه: سیاه شدن لثه معمولاً به دنبال عدم رعایت بهداشت دهان و دندان، سیگار کشیدن و یا مصرف برخی از داروها ایجاد می شود. علت سیاه شدن لثه افزایش تولید و یا تجمع ملانین در بافت لثه است.

سفید شدن لثه: رنگ طبیعی لثه ها صورتی است. عدم رعایت بهداشت دهان و دندان ممکن است باعث سفید شدن رنگ لثه ها شود. البته کم خونی، تغییر در رژیم غذایی و مصرف برخی از مکمل ها و مولتی ویتامین ها نیز می تواند باعث سفید شدن لثه شود.

آبسه دندان: آبسه دندان معمولاً به دنبال پوسیدگی دندان ها بوجود می‌آید که علائم آن ایجاد یک غده عفونی و چرکی در مجاورت ریشه دندان ها است. آبسه می تواند به تاج و مینای دندان نیز آسیب برساند.

لوکوپلاکیا: لوکوپلاکیا عارضه‌ای است که به دنبال آن لکه های سفید رنگی بر روی پوشش دهان، زبان و لثه ایجاد می شود. این لکه ها اغلب بی ضرر هستند و معمولاً خود به خود درمان می شوند.

عقب رفتگی لثه: عقب رفتگی یا تحلیل لثه شایعترین بیماری لثه است که طی آن بافت لثه بتدریج عقب نشینی می کند و باعث می شود تا ریشه دندان ها در معرض نور قرار بگیرند. تشدید این عارضه پوسیدگی دندان ها و عفونت آنها را به دنبال خواهد داشت.

پریودنشیوم به مجموعه بافت های نگهدارنده دندان که شامل لثه، استخوان فک و الیاف اطراف ریشه دندان است اطلاق می شود. این مجموعه وظیفه نگهداری دندان ها را بر عهده دارند. اغلب منظور از بیماری های لثه همان بیماری های مرتبط با این سه قسمت است.

انواع مختلفی از بیماری‌های لثه وجود دارد که اطلاع از علل پیدایش و علائم آنها می تواند به پیشگیری از بروز این بیماری‌ها کمک کند. شایع ترین بیماری های لثه عفونت و التهاب آن است که اغلب در نتیجه رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان رخ می دهد. در ادامه مطلب دیگر با سایر بیماری های لثه آشنا خواهید شد.

عامل بیماری های لثه

عامل اصلی بیماری های لثه پلاک های میکروبی است که منجر به پوسیدگی دندان می شود. پلاک ها اسید و ترکیبات سمی تولید می کنند که اسید باعث پوسیدگی دندان و ترکیبات سمی باعث عفونت و بیماری های لثه می شود. این عامل معمولا در نتیجه رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان اتفاق می افتد. البته لازم به ذکر است که رژیم های غذایی حاوی قند فراوان و همچنین بسیاری از بیماری ها ایمنی روی سلامت لثه تاثیرات منفی برجای می گذارند.

علائم بیماری لثه و نیاز به جراحی لثه

زمانی که ترکیبات سمی روی بافت لثه اثر می کند باعث تورم و التهاب می شود. عدم درمان اولیه و پیشرفت بیماری می تواند باعث خونریزی و درگیر کردن استخوان شود که در این حالت جراحی لثه ضروری است. اگر استخوان تخریب شود نتیجه آن لق شدن دندان خواهد بود. قرمزی، خارش و سوزش لثه و بوی نامطبوع از دیگر علائم بیماری لثه است.

جراحی لثه

طی جراحی لثه بافت های میکروبی و آلوده حذف شده و به لثه اجازه رشد و ترمیم داده می شود. اغلب بیماری های لثه منجر به تحلیل رفتن لثه می شود که در صورت درمان اصولی به جایگاه اصلی خود باز می گردد. در جدیدترین متدها جراحی لثه با استفاده از لیزر انجام می شود که نتیجه دقیق تر و با تخریب کمتری را ارائه می دهد.

در مواردی که پیشرفت بیماری شدید بوده عمل پیوند لثه ای انجام می شود. منبع این پیوندها از کام (سقف دهان) بیمار است که در یک یا گاهی دو مرحله جراحی با فواصل ۲ماهه صورت می پذیرد و نتایج آن غالبا موفقیت آمیز و پایدار است.

انواع مختلف جراحی‌های لثه

هنگامی که بیماری‌های لثه شدید باشند، نیاز به جراحی لثه وجود دارد. بسته به نوع التهاب و عارضه‌ای که ایجاد شده است، دندانپزشک ممکن است یکی از روش‌های زیر را توصیه کند: کوچک کردن پاکت، بازسازی لثه، افزایش طول تاج، و پیوند بافت نرم.

کوچک کردن پاکت اطراف دندان (جراحی فلپ لثه)

در این روش، جراح لثه‌ها را به عقب می‌کشد تا یک فلپ تشکیل دهد و به بافت زیر لثه دسترسی پیدا کند. سپس بافت عفونی لثه برداشته شده و جراح جرم‌گیری دندان و پلانینگ ریشه را انجام می‌دهد. این روش با کاهش رشد باکتری، جلوگیری از تحلیل استخوان فک، و بهبود مراقبت از دندان‌ها مؤثر است.

جراحی بازسازی لث

در این روش، دندانپزشک بافت لثه‌ها را در اطراف دندان جدا کرده و باکتری‌ها و عفونت‌ها را از بین می‌برد. سپس با استفاده از پیوند استخوان، غشاء، یا پروتئین‌های محرک بافت، بافت لثه تحریک به بازسازی می‌شود.

روش افزایش طول تاج دندان

این نوع جراحی برای زیبایی و درمانی استفاده می‌شود، هنگامی که بافت لثه بیش از حد معمول روی دندان‌ها قرار گرفته باشد. این روش برای افرادی که لبخند لثه‌ای دارند یا نیاز به روکش دندان دارند، مناسب است.

جراحی لثه و پیوند بافت نرم

پیوند بافت نرم برای جلوگیری از تحلیل لثه و بهبود زیبایی خط لبخند استفاده می‌شود. این روش شامل برداشت بافت نرم از سقف دهان یا بانک بافت و پیوند آن به ناحیه آسیب دیده لثه است.

مراقبت‌های پس از جراحی لثه

مراقبت‌های بعد از جراحی لثه شامل استفاده از غذاهای نرم، پرهیز از مسواک و نخ دندان برای مدت زمان مشخص، و استفاده از محلول‌های ضدعفونی کننده دهان است. همچنین باید از فعالیت‌ها و ورزش‌های سنگین که ممکن است به دهان و فک فشار آورند، پرهیز شود.

پیشگیری از جراحی لثه

• مسواک زدن و استفاده از نخ دندان به صورت منظم و مداوم
• به حداقل رساندن استعمال دخانیات
• داشتن رژیم های غذایی با حداقل مقدرا قندهای قابل تخمیر
• ضدعفونی کردن مدام دهان و دندان ها با آب نمک رقیق و یا دهانشویه
• ترمیم دندان های پوسیده
• ترمیم و اصلاح پرکردگی های غلط و یا پروتز های نامناسب
• جرمگیری دوره ای دندان ها

جراحی لثه با توجه به شرایط بیمار و نوع بیماری لثه، می‌تواند به حفظ سلامت دهان و دندان کمک کند و در بهبود زیبایی لبخند نیز مؤثر باشد. انواع مختلفی از جراحی‌های لثه وجود دارند که هر کدام برای شرایط خاصی توصیه می‌شوند و با رعایت مراقبت‌های پس از جراحی، نتایج موفقیت‌آمیزی به دست می‌آید.