انواع ایمپلنت دندان از نظر نوع دسته بندی، دارای تفاوت هایی هستند. به طور کلی، هنگامی که از انواع ایمپلنت دندان صحبت می شود، اساسی ترین دسته بندی انواع ایمپلنت مطرح می شود که در ادامه مقاله به آنها اشاره می کنیم.
انواع ایمپلنت مطابق با مکان آن بر اساس استخوان فک
آندو استیل یا داخل استخوانی
در حال حاضر، این نوع از ایمپلنت، مطمئن ترین و متداول ترین نوع به شمار می رود. برای بیشتر افراد ایمپلنت های آندو استیل یا داخل استخوانی مناسب تر هستند. ایمپلنت پیچی شکل، متداول ترین نوع آن است که امروزه بسیار مورد استفاده قرار می گیرد و به وسیله دریل دندانپزشکی در داخل فک قرار داده می شود. سپس به تدریج استخوان رشد می کند و به سطح ایمپلنت جوش می خورد و با آن در هماهنگی قرار می گیرد.
ایمپلنت روی استخوانی یا ساب پریو استیل
این نوع از ایمپلنت به جای فرو رفتن در داخل استخوان، در زیر لثه بر روی استخوان می نشیند. در این نوع ایمپلنت یک اسکلت فلزی که دارای یک یا چند میله است در زیر لثه جای داده می شود. این پروتز پس از جوش خوردن لثه، به طور ثابت در جای خود باقی می ماند. دندان های مصنوعی روی پایه هایی که از لثه بیرون آمده اند متصل می شوند.
از ایمپلنت ساب پریو استیل تنها زمانی استفاده می شود که استخوان فک بیمار نتواند ایمپلنت معمولی را نگه دارد یا فرد نمی خواهد پیش از عمل جراحی ایمپلنت پیوند استخوان انجام دهد.
ایمپلنت زیگوماتیک
این نوع ایمپلنت، دارای عمل جراحی پیچیده است و نسبت به سایر انواع ایمپلنت، کاربرد کمتری دارد. از ایمپلنت زیگوماتیک تنها در مواردی استفاده می شود که برای ایمپلنت داخل استخوانی، استخوان فک کافی وجود نداشته باشد. این نوع ایمپلنت، در استخوان گونه قرار داده می شود.
انواع ایمپلنت داخل استخوانی
ایمپلنت پیچی شکل: در میان انواع ایمپلنت دندان، این نوع ایمپلنت در سراسر دنیا محبوب ترین و رایج ترین نوع است. به خاطر اینکه این نوع ایمپلنت عملکردی مشابه با ریشه دندان دارد، به ایمپلنت ریشه ای نیز معروف شده است. ایمپلنت پیچی شکل در فرم های متفاوتی طراحی می شود.
ایمپلنت تیغه ای: این نوع ایمپلنت یکی از نخستین انواع ایمپلنتی بود که در آمریکای شمالی به کار گرفته شد، اما امروزه به ندرت مورد استفاده قرار می گیرند. از آنجایی که ایمپلنت پیچی مزایای بیشتری دارد، بیشتر شرکت های ایمپلنت سازی به تولید آن روی آورده اند و تولید ایمپلنت تیغه ای را متوقف کرده اند. در ایمپلنت تیغه ای برای قرار گرفتن تیغه ایمپلنت، کانالی در لثه ایجاد می شد سپس تیغه در کانال قرار داده می شد و در مرحله آخر، بر روی آن روکش دندان قرار داده می شد. این نوع ایمپلنت می تواند تکی یا چندتایی باشد.
ایمپلنت عرضی(transosseous dental implant): این نوع ایمپلنت ثبات بسیار زیادی دارد و عملکردی مانند چهار ایمپلنت پیچی استاندارد دارد. ایمپلنت عرضی در زیر فک قرار داده می شود و از بالای فک بیرون می زند. برای سوار کردن دندان مصنوعی، یک میله به ایمپلنت نصب می شود. این درمان توسط تعداد کمی از پزشکان انجام می شود زیرا بسیار دشوار است و نیاز به مهارت بالا در بسیاری موارد نیاز به بستری شدن بیمار دارد. با این وجود، در شرایطی که فک پایین بسیار کوچک شده و تحلیل رفته است، این روش جایگزین بسیار مناسبی برای ایمپلنت معمولی است.
انواع ایمپلنت بر اساس طول و قطر
انواع ایمپلنت از نظر مقدار طول و قطر
ایمپلنت را طبق اندازه آن نیز طبقه بندی می کنند.
انواع ایمپلنت دندان، بر اساس این ویژگی ها، عبارتند از:
ایمپلنت معمولی یا استاندارد: قطر این نوع ایمپلنت بین 5/3 تا 2/4 میلی متر است. از این نوع ایمپلنت اغلب در جلوی دهان استفاده می شود.
ایمپلنت پهن: این نوع ایمپلنت دارای قطری بین 5/4 تا 6 میلی متر است. اغلب در عقب دهان به جای دندان های آسیاب بزرگ استفاده می شوند.
مینی ایمپلنت: این نوع ایمپلنت قطری بین 2 تا 5/3 میلی متر دارد و اغلب برای کسانی که در هان فضای کافی برای ایمپلنت معمولی ندارند استفاده می شود. علاوه بر این در مواردی که استخوان فک تراکم کافی ندارد از مینی ایمپلنت استفاده می شود.
انواع ایمپلنت از نظر سطح بدنه
در نخستین ایمپلنت ها، دندان ها سطح تیتانیومی هموار و صافی داشتند، اما به تدریج طرح های متفاوتی ایجاد شد. به طور کلی، هدف طراحان ایمپلنت این است که تا حد امکان سطح بیشتری از ایمپلنت به استخوان جوش بخورد و محکم شود. سطح تماس ایمپلنت با زبر کردن آن افزایش می یابد، بنابراین، استحکام بیشتری ایجاد می کند. اضافه کردن یک لایه هیدروکسی آپاتیت، موجب اتصال بهتر استخوان به ایمپلنت می شود، زیرا استخوان هم از همین مواد تشکیل شده است.
از طرف دیگر، در انواع ایمپلنت دندان، زبری سطح ایمپلنت موجب افزایش احتمال عفونت و آلودگی می شود. به همین علت، ایمپلنت هایی با سطح صاف و هموار نیز در دسترس هستند و بعضی از ایمپلنت ها هم دارای بخش های صاف و هم بخش های زبر هستند. یک شرکت تولید کننده ایمپلنت، شروع به تولید ایمپلنت هایی با نواحی دارای گویچه های میکروسکوپی و سطح زبر کرده است که تا حد چشمگیری مساحت سطح لمینت را افزایش داده اند. بنابراین، می توان از لمینت های کوچکتر و با استحکام بالاتری استفاده کرد. (مخصوصاَ در افراد دارای استخوان های کم حجم).
انواع ایمپلنت بر اساس زبری سطح بدنه
تصویر بالا انواع ایمپلنت از نظر زبری را نشان می دهد. می توانید از راست به چپ به ترتیب: ایمپلنت با بافت سه بعدی، ایمپلنت با بافت (قسمت پایینی) زبر پولیش شده، ایمپلنت با بافت (قسمت بالایی) زبر پولیش شده.
انواع ایمپلنت از نظر اتصال با اباتمنت
قطعه ای به نام اباتمنت باید به سر ایمپلنت دندان متصل شود. روکش دندان نیز بر روی اباتمنت قرار می گیرد. عملکرد اباتمنت مانند یک تاج تراشیده شده دندانی و آماده روکش شدن است و استحکام تاج را بر عهده دارد.
سر ایمپلنت دندان بر اساس نوع اتصال به اباتمنت به سه گروه تقسیم می شود:
- اتصال 6 ضلعی داخلی: سر 6 ضلعی ایمپلنت به شکل سوراخی است، که اباتمنت در درون آن فرو رفته و پیچ می شود (اتصال مادگی).
- اتصال 6 ضلعی خارجی: سر 6 ضلعی ایمپلنت به شکل یک برآمدگی است که اباتمنت درون آن پیچ می شود (اتصال نرینگی).
- اتصال 8 ضلعی داخلی: سر 8 ضلعی ایمپلنت به شکل یک سوراخ است که اباتمنت در آن فرو رفته و پیچ می شود (اتصال مادگی).
انواع مختلف فرم بدنه ایمپلنت
انواع فرم بدنه ایمپلنت از راست به چپ به ترتیب: پیچی مخروطی، پیچی مستقیم، استوانه ای
انواع مختلف ایمپلنت دندان از نظر فرم بدنه
- مخروطی پیچی شکل
- صاف پیچی شکل
- استوانه ای
انواع مختلف ایمپلنت از نظر نحوه متصل کردن روکش به اباتمنت
چسبی: در این نوع، روکش به وسیله ی چسب به اباتمنت متصل می شود. این کار دقیقاَ به همان روشی که دندان طبیعی روکش می شود، انجام می شود.
پیچی: در این نوع، روکش به وسیله ی پیچ به اباتمنت متصل می شود.
انواع ایمپلنت دندان از نظر مراحل درمان
ایمپلنت فوری: در این روش، در همان جلسه ای که دندان پوسیده کشیده شد، ایمپلنت در استخوان فک قرار داده می شود و پس از آن، روکش روی آن کشیده می شود. البته این روکش به صورت موقتی روی ایمپلنت قرار می گیرد و شما نباید با آن هیچ چیزی بخورید زیرا نباید کوچکترین فشاری به ایمپلنت وارد شود. روکش اصلی بعد از چند ماه روی دندان قرار می گیرد.
ایمپلنت یک مرحله ای: در ایمپلنت یک مرحله ای، بعد از قرار دادن ایمپلنت، پیچ درپوش روی ایمپلنت بسته می شود اما لثه روی آن قرار نمی گیرد بلکه به ایمپلنت دوخته می شود. این کار برای این انجام می شود که چند ماه بعد، در هنگام کشیدن روکش، برای باز کردن روی ایمپلنت، نیازی به جراحی نباشد. در این روش، برای جوش خوردن درست استخوان به لمینت، تا چند ماه جای دندان خالی می ماند.
ایمپلنت دو مرحله ای: این روش به دو مرحله جراحی نیاز دارد. یک مرحله برای قرار دادن ایمپلنت و مرحله دوم برای باز کردن لثه روی ایمپلنت و متصل کردن اباتمنت و روکش. با این وجود، جراحی دوم آسان تر است و دوره نقاهت کوتاه تری دارد. مزیت این روش این است که ایمپلنت بهتر در زیر لثه محافظت می شود. همچنین، خطر عفونت یا وارد شدن فشار به آن کمتر است.