مقایسه آمالگام با کامپوزیت ؟ کدام بهتر است ؟ مزایا و معایب هر کدام چیست؟
یکی از سوالاتی که به طور متداول توسط بیماران از دندان پزشک پرسیده می شود این است که برای ترمیم دندان ها کامپوزیت (مواد رنگ)ماده ی بهتر و با دوام تری است یا آمالگام (مواد غیر همرنگ) ، در این جا سعی داریم به طور خلاصه مزایا و معایب هر دو روش را مورد بررسی قرارا دهیم.
ترمیم آمالگام ماده ای است که از آلیاژ چند فلز از جمله جیوه بدست می آید و سالیان زیادی است که در دندانپزشکی مورد استفاده قرار می گیرد.
حال ممکن است این سوال در ذهن مخاطب ایجاد شود که با توجه به سمی بودن فلز جیوه، کاربرد آمالگام به علت آنکه در ترکیبات آن معمولا” 50% وزنی از جیوه تشکیل شده ، برای سلامتی انسان مضر است یا خیر؟
در پاسخ میتوان گفت که در این زمینه تحقیقات بسیاری انجام شده که نشان می دهد کاربرد آمالگام به عنوان ماده ترمیم کننده دندان در افراد بالغ ،کودکان بالای 6 سال و مادران شیرده هیچ خطری برای سلامت افراد ایجاد نکرده که این مطلب مورد تایید سازمان غذا و دارو آمریکا و جامعه دندانپزشکان آمریکا می باشد .
مزایای کاربرد آمالگام (ترمیم های غیر همرنگ در ترمیم دندان ها :
مهم ترین مزیت ماده ی آمالگام در ترمیم ها استحکام این ماده در دراز مدت می باشد.
و به همین علت در ترمیم در مناطقی که سایش شدید وجود دارد یا در پرکردگی های وسیع دندان های خلف دهان مورد استفاده قرار می گیرد .
اگر نگران هزینه پر کردن دندان هستید ترمیم های آمالگام کم هزینه تر از ترمیم های کامپوزیت هستند.
_به علاوه در مناطقی که به علت وجود خون یا بزاق نتوانیم کاملا” دندان را ایزوله نماییم نمیتوان از ترمیم های کامپوزیتی (ترمیم های همرنگ )استفاده کرد ،زیرا ماده ی کامپوزیت در حضور خون و بزاق به دندان
نمی چسبد پس در این موارد ترمیم آمالگام (مواد غیر همرنگ ) مورد استفاده قرار می گیرند به علت انکه ماده ی آمالگام با گیر مکانیکی در حفره دندان ها قرار میگیرد و وجود خون و بزاق مشکل چندانی در اتصال آمالگام به دندان ایجاد نمیکند.
مقایسه معایب ترمیم امالگام:
1)یکی از مهم ترین معایب ترمیم های آمالگام متفاوت بودن رنگ آن ها از دندان است به همین علت در قسمت های جلو ی دهان و دندان های قدامی به هیچ وجه نمی توانیم از ترمیم های آمالگام استفاده نماییم چون ترمیم های نا زیبایی هستند.
2)یکی دیگر از مشکلات و معایب ترمیم های آمالگام آن است که به علت آنکه آمالگام با گیر مکانیکی در دندان قرار میگیرد دندان پزشکان معمولا” در تراش حفره ی دندان مجبور می شوند علاوه بر برداشت پوسیدگی میزانی از قسمت دندان سالم دندان را بردارند تا حفره مناسبی را برای ماده ی آمالگام آماده سازی کنند که ماده بتواند درون حفره گیر کرده و خارج نشود.
3)درصد بسیار کمی از افراد نیزبه ماده ی جیوه یا مس به کار رفته در آمالگام حساسیت دارند به همین علت در این افراد نمی توانیم از آمالگام به عنوان ماده ی ترمیمی استفاده نماییم.
4)مسئله دیگر آن است که ترمیم های آمالگام رسانایی دارند و سرما وگرما را بهتر انتقال می دهند به همین علت برخی بیماران حساسیت بیش تری را هنگام استفاده مواد غذایی سرد یا بسیار گرم گزارش کرده اند.
که معمولا” این حساسیت ها پس از مدتی کوتاه نهایتا” تا 2 ماه بعد از ترمیم برطرف میشود یا به میزان بسار محدودی کاهش پیدا می کند که معمولا”اذیت کننده نیست.
مقایسه مزایای ترمیم های کامپوزیتی:
1) مهم ترین مزیت ترمیم های کامپوزیت که باعث شده است امروزه به صورت گسترده تری از آن ها استفاده شود تطابق رنگ آن ها با دندان است به طوری که در ترمیم دندان های جلویی و دندان هایی که در لبخند بیمار مشخص است امروزه فقط از کامپوزیت ها به عنوان ماده ی ترمیمی استفاده می شود.
2) دومین مزیت ترمیم های کامپوزیتی آن است که به علت آنکه ماده ی تشکیل دهنده ی آن ها تقویت شده با مواد پر کننده ی به نام فیلر ها هست این مواد اصطلاحا” به دندان باند می شوند یا چسپیده می شوند و بر خلاف ماده ی آمالگام احتیاجی به تراش وسیع دندان به شکلی خاص ندارند (همانطور که قبلا” اشاره شد در آمالگام دندان پزشکان مجور به تراش دندان به شکل حفره ای گیر دار هستند تا آمالگام از داخل حفره خارج و باعث شکست ترمیم و دندان نشود) و فقط برداشت پوسیدگی کافیست.
معایب ترمیم کامپوزیتی (ترمیم همرنگ دندان):
یکی از مهم ترین معایب ترمیم های کامپوزیتی آن است که استحکام و پایداری کمتری در مقایسه ترمیم های آمالگام (غیر هم رنگ) دارند و به همین علت در دندان های خلفی که فشار زیاد است یا افرادی که دچار سایش شدید یا دندان قروچه هستند آمالگام انتخاب مناسب تری برای ترمیم دندان ها می باشد .
همچنین کاربرد کامپوزیت ها در افراد با پوسیدگی شدید و متعدد در افراد با بهداشت دهانی ضعیف موفقیت کمتری خواهد داشت و توصیه نمی شود
2)یکی دیگر از معایب ترمیم های کامپوزیتی همانطور که در قبل هم اشاره شد آن است که این موارد در مناطقی از دهان که نتوانیم دندان را به علت وجود بزاق زیاد و یا خون ریزی لثه غیر قابل کنترل ایزوله کنیم قابل کاربرد نیست به علت آنکه کامپوزیت در حضور خون و بزاق به دندان نمی چسبد.
3)ترمیم های کامپوزیتی در مقایسه با آمالگام پر هزینه تر هستند.
4)تغییر رنگ ترمیم های کامپوزیتی (ترمیم های هم رنگ دندان )به مرور زمان نیز از مشکلات اجتناب ناپذیر در کاربرد کامپوزیت ها عنوان شده است.
به این علت توصیه می شود که بیماران بعد از ترمیم دندان هایشان با کامپوزیت کمتر از مواد غذایی رنگی استفاده نمایند.
در مجموع می توان گفت که ترمیم دندان با هر کدام از دو روش مزایا و معایب خود را دارد آمالگام ماده ای دارای استحکام بالا تر و کم هزینه تر می باشد که در دندان عقبی که فشار زیادی را هنگام جویدن تحمل می کنند مناسب تر است و به علت خواصی که داراست و به نوعی تمام درز های موجود در دندان را سیل می کند.
احتمال مجدد پوسیدگی و پوسیدگی های ثانویه در در ترمیم های آمالگام بسار کمتر است اما ظاهری نا زیبا دارد .
کامپوزیت ها موادی با ظاهر زیبا و خوشایند هستند که در نواحی از دهان که زیبایی حائز اهمیت است مورد استفاده قرار می گیرند ترمیم های پر هزینه تری نسبت به آمالگام هستند و استحکام کم تری را نیز دارا می باشند نیاز به تراش حفره کمتری جهت آماده سازی دندان برای ترمیم دارند اما تغییر رنگ به مرور زمان از معایب آن ها می باشد.